NIM là gì? Những thông tin cần biết về NIM trong ngân hàng

NIM là một thuật ngữ được sử dụng rộng rãi trong nền kinh tế nói chung và ngành ngân hàng nói riêng. Nhưng đối với một bộ phận mới chập chững tìm hiểu thì sẽ còn mới lạ. Bài viết sau sẽ giúp những người mới hiểu được NIM là gì và có ý nghĩa như thế nào trong ngân hàng.

Định nghĩa NIM

NIM (Net Interest Margin) là một chỉ số quan trọng trong ngành ngân hàng, nó thể hiện khoản lợi nhuận ròng mà ngân hàng thu được từ hoạt động cho vay và hoạt động gửi tiền.

NIM là thước đo nhằm đánh giá được hiệu quả đầu tư, khả năng sinh lời từ một dòng tiền của ngân hàng.

Nhà đầu tư cần xem hệ số NIM trong báo cáo tài chính của ngân hàng, sau đó mới quyết định có nên đầu tư vào cổ phiếu của ngân hàng đó hay không.

• Nếu NIM là số dương, nghĩa là ngân hàng đang hoạt động có lãi. Số dương càng lớn thì khả năng sinh lời càng cao, đồng nghĩa với lợi nhuận thu về càng cao.
• Nếu NIM là số âm, tức là ngân hàng đang lỗ, hoạt động đầu tư sẽ không hiệu quả.

Để tăng NIM thì ngân hàng có thể tăng lãi suất cho vay hoặc giảm chi phí lãi từ tiền gửi. Tuy nhiên điều này sẽ gây ra sự phản đối của khách hàng và phần nào ảnh hưởng đến độ tin cậy của ngân hàng. Do đó ngân hàng sẽ cần phải có chiến lược cân bằng giữa việc tăng NIM và đảm bảo rủi ro hợp lý. Ngân hàng cần phải có quy trình quản lý rủi ro hiệu quả và cung cấp cho khách hàng các sản phẩm và dịch vụ phù hợp nhu cầu.

Vì vậy, ngân hàng cần phải có một chiến lược cân bằng giữa việc tăng NIM và đảm bảo rủi ro được quản lý một cách hiệu quả. Điều này đòi hỏi ngân hàng phải có một quy trình quản lý rủi ro đúng đắn và cung cấp cho khách hàng các sản phẩm và dịch vụ phù hợp với nhu cầu của họ.

Cách tính hệ số NIM

Tỷ lệ thu nhập lãi thuần (NIM) = (Thu nhập lãi thuần/Tổng tài sản sinh lời từ lãi bình quân) x 100

Trong đó có các thông số như sau:

• Thu nhập lãi thuần = (chi phí lãi và thu nhập tương tự) – (chi phí lãi và chi phí tương tự)
• Tổng tài sản sinh lời bình quân = Tổng của các khoản tiền gửi tại ngân hàng nhà nước, tiền gửi tại các tổ chức tín dụng khác, tiền cho vay khách hàng (không bao gồm dự trù rủi ro), tiền chứng khoán đầu tư.

Nếu NIM được tính theo năm thì thu nhập lãi thuần sẽ được tính theo năm, giá trị tài sản sinh lãi sẽ được tính bằng trung bình cộng của giá trị đầu năm và cuối năm. 

Tương tự, nếu NIM được tính theo quý thì giá trị thu nhập lãi thuần sẽ tính theo quý và giá trị tài sản sinh lãi tính bằng trung bình cộng của đầu năm và cuối năm.

Các yếu tố ảnh hưởng đến NIM

NIM là chỉ số dễ bị ảnh hưởng từ nhiều yếu tố, trong đó có hai yếu tố tác động trực tiếp đó là chính sách tiền tệ của Nhà nước và nhu cầu của khách hàng. NIM là hệ số biến đổi không ngừng nên ngân hàng có thể thông qua hệ số này để điều chỉnh các hoạt động kinh doanh cho phù hợp. Còn các nhà đầu tư theo dõi hệ số NIM qua báo cáo tài chính của ngân hàng để có quyết định đầu tư hợp lý.

Chính sách tiền tệ

Chính sách tiền tệ của Nhà nước luôn là nhân tố trực tiếp ảnh hưởng đến hệ số NIM. Khi ngân hàng nhà nước điều chỉnh các chính sách về tiền tệ, các chính sách về lãu suất thay đổi sẽ gây tác động đến dòng tiền trên thị trường. Từ đó hệ số NIM của ngân hàng bị tác động và thay đổi theo.

Yếu tố cung và cầu

Khi chính sách tiền tệ của Nhà nước thay đổi, thì nhu cầu vay vốn và gửi tiết kiệm của khách hàng cũng sẽ thay đổi theo.

• Khi lãi suất thấp, người tiêu dùng có xu hướng đi vay tiền nhiều hơn, theo thời gian NIM sẽ cao. 
• Khi lãi suất cao, khoản vay trở nên đắt hơn, tiết kiệm trở thành lựa chọn hấp dẫn. Người tiêu dùng có xu hướng tiết kiệm nhiều hơn dẫn đến NIM thấp.

Ý nghĩa của chỉ số NIM

NIM đóng vai trò quan trọng trong việc làm thước đo cho khả năng sinh lời của một ngân hàng. Mỗi ngân hàng đều có một hệ số NIM khác nhau và hệ số này sẽ luôn thay đổi liên tục bởi vì hệ số NIM bị tác động bởi nhiều yếu tố: quy mô, mô hình kinh doanh của từng ngân hàng, thương hiệu, khách hàng,…

Hệ số NIM giúp các nhà đầu tư xem xét và đưa ra quyết định về các khoản đầu tư, đồng thời giúp ngân hàng xem xét và tự điều chỉnh lại hoạt động kinh doanh của mình. 

Tuy nhiên, hệ số NIM không đánh giá tất cả các yếu, mà các nhà đầu tư nên xem xét nhiều khía cạnh và thông số khác để đưa ra quyết định chính xác nhất.

Hệ số NIM không thể phản ánh chính xác liệu ngân hàng đang hoạt động tốt hay không, nhà đầu tư cần kết hợp với nhiều chỉ số, yếu tố khác để đưa ra cái nhìn chuẩn xác nhất. Hy vọng những nội dung trên sẽ giúp bạn trả lời câu hỏi NIM là gì, cũng như ý nghĩa của hệ số NIM trong ngân hàng. Từ đó có thêm nhiều kiến thức hữu ích cho quá trình đầu tư của mình trong tương lai.